Tham vấn cộng đồng dân cư khu vực Dự án khai thác cát làm VLXDTT tại mỏ cát xã Bình Minh (vị trí 1) và xã Bình Mỹ (khu vực phía Tây- nay là mỏ cát xã Bình Chương (khu vực phía Tây), tỉnh Quảng Ngãi

Tham vấn cộng đồng dân cư trong đánh giá tác động môi trường nhằm huy động các bên có liên quan tham gia vào quá trình ra quyết định để bảo đảm cho dự án có tính minh bạch, công bằng, bình đẳng, hợp tác và khả thi; thu thập thông tin có liên quan đến nội dung dự án và những thông tin về môi trường tự nhiên và môi trường nhân văn văn hóa, xã hội, kinh tế, chính trị… tại địa bàn dự án; tìm kiếm và huy động sự đóng góp của cộng đồng dân cư về các biện pháp duy trì các tác động tích cực và giảm thiểu các tác động tiêu cực do dự án tạo ra, đặc biệt là những kinh nghiệm truyền thống và kiến thức bản địa của nhân dân địa phương. Như vậy, tham vấn cộng đồng dân cư trong ĐTM là quá trình tham gia của cộng đồng trong việc lập, thẩm định báo cáo ĐTM và trao đổi thông tin giữa chủ dự án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong quá trình thẩm định báo cáo ĐTM của dự án đó với các bên có liên quan đến dự án.

Tham vấn trong quá trình thực hiện đánh giá môi trường không chỉ là công cụ để hoàn thiện báo cáo đánh giá tác động môi trường, qua đó bảo vệ môi trường và sự phát triển bền vững của quốc gia, mà còn là sự thể hiện dân chủ xã hội thông qua các quyền của người dân như tiếp cận thông tin về môi trường, quyền tham gia vào các công việc chung của cộng đồng. Vì vậy, các quy định pháp luật về tham vấn trong quá trình đánh giá tác động môi trường quy định phù hợp những chủ thể nào chịu tác động trực tiếp, nội dung, quy trình tiến hành tham vấn là rất quan trọng, nhằm bảo đảm việc ĐTM khoa học, hiệu quả. Kết quả tham vấn là thông tin quan trọng để chủ dự án đầu tư nghiên cứu đưa ra giải pháp giảm thiểu tác động của dự án đầu tư đối với môi trường và hoàn thiện báo cáo ĐTM. Kết quả tham vấn phải được tiếp thu, thể hiện đầy đủ, trung thực các ý kiến, kiến nghị của đối tượng được tham vấn, đối tượng quan tâm đến dự án đầu tư nếu có. Trường hợp ý kiến, kiến nghị không được tiếp thu, chủ dự án đầu tư phải giải trình đầy đủ, rõ ràng. Chủ dự án đầu tư phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung và kết quả tham vấn trong báo cáo ĐTM.

Quy định pháp luật hiện hành về tham vấn cộng đồng dân cư trong ĐTM được quy định cụ thể tại Điều 33 Luật Bảo vệ môi trường 2020 (Luật BVMT 2020), Điều 26 của Nghị định số 08/2022/NĐ-CP quy định chi tiết một số Điều của Luật BVMT bao gồm một số nội dung chủ yếu sau:

Thứ nhất, quy định pháp luật về đối tượng tham vấn trong ĐTM.

Khoản 1 Điều 33 Luật BVMT 2020 quy định: cộng đồng dân cư, cá nhân chịu tác động trực tiếp bởi dự án đầu tư; cơ quan, tổ chức có liên quan trực tiếp đến dự án là đối tượng được tham vấn. Cụ thể hóa hơn tại điểm a khoản 1 Điều 26 Nghị định số 08/2022 quy định đối tượng tham vấn là cộng đồng dân cư, cá nhân chịu tác động trực tiếp bởi tác động môi trường do các hoạt động của dự án gây ra, bao gồm: cộng đồng dân cư, cá nhân sinh sống, sản xuất, kinh doanh tại khu vực đất, mặt nước, đất có mặt nước, khu vực biển bị chiếm dụng cho việc đầu tư dự án; cộng đồng dân cư, cá nhân nằm trong phạm vi tác động trực tiếp của nước thải, khí thải, bụi, tiếng ồn, chất thải rắn, chất thải nguy hại do dự án gây ra; cộng đồng dân cư, cá nhân bị ảnh hưởng do các hiện tượng sụt lún, sạt lở, bồi lắng bờ sông, bờ biển gây ra bởi dự án; cộng đồng dân cư, cá nhân bị tác động khác, được xác định thông qua quá trình ĐTM.

Thứ hai, quy định pháp luật về nội dung tham vấn cộng đồng dân cư trong ĐTM.

Nội dung tham vấn được quy định tại Khoản 3 Điều 33 Luật BVMT 2020 và quy định chi tiết hướng dẫn tại Khoản 2 Điều 26 Nghị định số 08/2022/NĐ-CP, một số nội dung tham vấn cộng đồng dân cư trong ĐTM như vị trí thực hiện dự án đầu tư; tác động môi trường của dự án đầu tư; biện pháp giảm thiểu tác động xấu đến môi trường; chương trình quản lý và giám sát môi trường; phương án phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường; các nội dung khác có liên quan đến dự án đầu tư, bao gồm: phương án cải tạo phục hồi môi trường đối với dự án khai thác khoáng sản hoặc chôn lấp chất thải, phương án bồi hoàn đa dạng sinh học đối với dự án có phương án bồi hoàn đa dạng sinh học theo quy định của pháp luật. Đây là những nội dung vô cùng quan trọng trong nội dung của báo cáo ĐTM.

Thứ ba, quy định pháp luật về hình thức tham vấn cộng đồng dân cư trong ĐTM.

Hình thức tham vấn cộng đồng dân cư trong ĐTM được quy định bao gồm 2 hình thức: tham vấn thông qua đăng tải trên trang thông tin điện tử và tham vấn bằng tổ chức họp lấy ý kiến.

Tháng 06/2025, Công ty đã tổ chức họp tham vấn cộng đồng khu dân cư ở khu vực dự án mỏ cát xã Bình Minh (vị trí 1)  và xã Bình Mỹ (khu vực phía Tây- nay là xã Bình Chương). Với khu vực cộng đồng dân cư chịu tác động trực tiếp bởi dự án thuộc 2 thôn là: Thôn Lộc Thanh- xã Bình Minh và thôn An Phong xã Bình Chương.

Qua cuộc họp, nhận được sự đồng thuận nhất trí về các phương án cải tạo phục hồi môi trường đã đưa ra trong quá trình thực hiện Dự án. Đồng thời đại diện các hộ dân cũng nêu ý kiến góp ý cho Chủ đầu tư để thực hiện tốt hơn công tác cải tạo phục hồi môi trường và công tác đảm bảo hạn chế gây ô nhiễm môi trường ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt, sản xuất của các hộ dân xung quanh Dự án.

Chủ đầu tư tiếp thu ý kiến và hứa sẽ đảm bảo thực hiện đúng theo các biện pháp cải tạo phục hồi môi trường đã đề ra trong Báo cáo đánh giá tác động môi trường của Dự án.